Bartholin bezleri vagina girişinin alt sağ ve sol kısmında bulunan nohut büyüklüğünde olan,salgı yapan bezlerdir. Yaklaşık 2 cm uzunluğunda ince bir kanal ile vajen girişine açılırlar, salgıladıkları sıvı ile vajen girişini nemli tutarlar. İsmini bu bezlerin varlığını bulan Thomas Bartholin’den (1616-1680, Danimarkalı doktor,matematikçi )almışlardır. Normalde elle hissedilmezler.

BARTHOLİN KİSTİ

Bartholin bezinin kanalı tıkandığında ürettiği salgı dışarı akamadığından bez büyümeye başlar, içi hafif visköz, katı yoğunlukta sıvı ile dolu çapı 2-4 cm ye ulaşabilen, elle ve gözle görülebilen vajen sağ veya sol alt yan tarafında ceviz ve yumurta gibi orta sertlikte bir yumru gibi ortaya çıkarlar.

BARTHOLİN BEZİ ABSESİ

Bartholin bezinin kanalı mikroplarla tıkandığında, salgısı enfekte olarak içerik abseye(püy,cerahat) dönüşür. Genelde her mikropla olabilse de Staf,aureus, E.coli ile ayrıca gonore ve klamidya ile de enfeksiyon oluşabilir. Her absede olduğu gibi ağrılıdır, zonklama tarzında sızı hissedilir. Vajina sağ veya sol alt yan tarafında 2-4 cm çapında orta sert bir hassas ağrılı bir kitle olarak görülürler.

TEDAVİ

Eğer hastayı rahatsız etmeyen vajina girişinde fındık –ceviz büyüklüğünde bir Bartholin kisti var ise ve bir şikayet yoksa bir şey yapılmadan takip edilebilir.

Bartholin bezi absesi olmuş ise, beraberinde ağrı, sızı, zonklama , ateş ve rahatsızlık vardır. Bu durumda tedavi gerekir. Tedavi olunmaz ise bir müddet sonra Bartholin absesi kendiliğinden patlayarak, içerisinde ki abse içeriği boşalır. Ancak bu hem riskli olup hem de tekrarlama ihtimali oldukça yüksektir. Dolayısı ile kendiliğinden patlasın diye beklenmemelidir. Abse durumlarında antibyotk ve ağrı kesici ilaçlar da verilmelidir.

Bartholin bezine cerrahi girişim yapmak için kistin veya absenin büyüdüğü zamanın beklenmesi gerekir. Boşalmış bir Bartholin bezi cerrahi işlem esnasında bulunamaz ve işlem yapılamaz. Bu yüzden doktora Bartholin bezi büyüdüğünde ve patlamadan önce başvurmalıdır. Aksi takdirde bir sonraki atak beklenmek zorunda kalınacaktır.

Maalesef ülkemizde sıklıkla Bartholin bezi ve absesinin tedavi amacı ile yalnızca açılıp bırakılması gibi yanlış bir uygulamaya sıklıkla rastlamaktayız.

Marsüpiyalizasyon

Burada amaç Bartholin bezine yeni ve geniş bir kanal yapılarak hem absenin boşalmasını sağlamak hem de ileride tekrarlamasını engellemektir. Bunun için abseleşmiş Bartholin bezi normal vajinaya açıldığı yerden 1 cm lik bir kesi ile açılır, abse boşaltıldıktan sonra bu açıklık dikişlerle çepe çevre vajina mukozasına ağızlaştırılır. İçerine geçici bir tampon konarak iyileşinceye dek 2-3 kez değiştirilir. Böylece yeni ve geniş bir kanal oluştuğundan artık Bartholin absesi tekrarlamaz.

BARTHOLİN BEZİNİN BASİTÇE BİR KESİ İLE AÇILMASI TEDAVİ YÖNTEMİ DEĞİLDİR, BİR KAÇ AY SONRA TEKRARLAR. YALNIZCA GEÇİCİ BİR ÇÖZÜM SAĞLAR.

Word kateteri konması:

Ticari satılan ucunda şişirilince 2 cm çapında bir baloncuk oluşturan plastik katater, abse açıldıktan sonra bez boşluğuna konur ve şişirilir. 3-5 hafta sonra kateter alınır, bu sürede kateterin etrafı epitelize olarak yeni ve geniş bir kanal oluşturur. Ülkemizde de bu kateterleri temin ederek başarı ile uygulamaktayız. Birkaç hafta vajen girişinde bırakılan 4-5 cm lik kauçuk bir kateter hastalarımız tarafından çok rahat tolere edilmekte, günlük aktivitelerini rahatça yapabilmektedirler.

Bartholinin bezinin çıkarılması:

Teknik olarak mümkün olsa da pek önerilmemektedir, zira marüpiyalizasyon daha basit ve etkin bir yöntemdir. Özellikle abse durumlarında bez tamamen çıkarılamamakta , bir parçası kalmakta ve uzun dönemde bez lojunda hassasiyet, sertlik oluşmakta bazende ikinci bir cerrrahi girişime yol açabilmektedir.